maandag 15 januari 2018

Naar een Atlantische Politiestaat? (1) Nogmaals de ‘Oorlog tegen de Terreur’


Het wereldwijde afluistersysteem gerund door de Verenigde Staten met de ‘Five Eyes’ (plus Groot Brittannië, Canada, Australië and Nieuw-Zeeland) en door Edward Snowden aan de wereld geopenbaard, is onderdeel van de ‘Oorlog tegen de Terreur’. 


Die oorlog werd officieel verklaard in antwoord op de aanslagen van 11 september 2001 maar gaat veel verder terug. Wetgeving die het mondiale afluistersysteem officieel moeten maken in andere NAVO-landen, is inmiddels ingevoerd. In Frankrijk zijn de bepalingen van de uitzonderingstoestand, die per definitie tijdelijk is, als gewone wet aangenomen; die blijft van kracht totdat ze herroepen wordt. Bij ons is de Sleepnet er in juli ook in de Eerste Kamer in een open stemming doorgejast. Wat is hiervan de achtergrond?

Na 9/11 werd algemeen vastgesteld dat het idee dat en oorlog op een gegeven moment gewonnen en voorbij zou zijn, aan het verdwijnen was. Een Pentagon-rapport waarschuwde dat niemand nog moest verwachten dat de ‘ontwikkelde wereld’ dit conflict spoedig zou winnen. De Washington Post voorspelde dat Amerikanen met een zekere mate van onveiligheid en angst zouden moeten leren leven. En niet alleen ‘Amerikanen’.

In deze reeks betoog ik dat de Oorlog tegen de Terreur en daarmee het afluistersysteem dat erdoor gerechtvaardigd wordt, het best begrepen kan worden als een ‘strategie van de spanning’, zoals in Italië in de jaren 70 werd toegepast. Daar diende het om de opmars van de Communistische Partij naar regeringsdeelname te verhinderen door met geweldsincidenten chaos op te roepen. Vandaag de dag is de strategie van de spanning gericht tegen de werkende bevolking, of liever, het deels naar de steden getrokken, informele reserveleger van de arbeid. Doel is om deze mensenzee, waaraan criminele en terroristische neigingen worden toegeschreven, eronder te houden door een politieregime.

Na de kapitalistische omwenteling in China en de instorting van de Sovjet-Unie, is de loonafhankelijke maar veelal werkloze bevolking in twee decennia naar rond de 3 miljard mensen gegroeid, die aan het internationale kapitaal zijn uitgeleverd. Deze mensenmassa beheersen werd een voorname opgave na het einde van de Koude Oorlog. Het neoliberale kapitalisme heeft zo’n arbeidsleger immers niet meer nodig en daarom zien we, in de woorden van twee arbeidssociologen, ‘op wereldschaal een brutale en compromisloze aanval op de levens- en arbeidsomstandigheden van de arbeidersklasse’. Door de automatisering van de productie en de gelijktijdige toepassing van neoliberale structurele aanpassingsprogramma’s zijn de kansen om nog vast werk te vinden sterk verminderd. Daarom moet verhinderd worden dat het reservelever zich tot een zelfbewuste klasse ontwikkelt. Dat is het doel van de nieuwe strategie van de spanning. Door delen van de overtollige bevolking te provoceren tot geweld, of dit nu met vooropgezette bedoeling of onbedoeld plaatsvindt, wordt een permanente uitzonderingstoestand gecreëerd, die de ‘brutale en compromisloze aanval’ gaande houdt en het verzet ertegen de kop in drukt.

Het Westen, geleid door de Verenigde Staten en met Israël als frontstaat, heeft een lange ervaring in het ontwikkeling van onderdrukkingstechnieken om resp. de zwarte en Palestijnse bevolking onder de duim te houden. In de Oorlog tegen de Terreur wordt deze ervaring voor het eerst werkelijk op wereldschaal toegepast. Andere regeringen en hun oligarchieën, zoals die van Rusland of China, maken er geen geheim van dat ze zich graag bij deze Oorlog tegen de Terreur willen aansluiten. Hun ambitie wordt in dit opzicht echter doorkruist door een ander aspect van de wereldverhoudingen, de imperialistische rivaliteit; zo wordt een wereldwijde coalitie tegen de onderklasse verhinderd. Deze situatie lijkt op die in de Eerste Wereldoorlog, toen de grote mogendheden botsten maar niettemin ook het gezamenlijke doel hadden om hun eigen arbeidersklassen neer te slaan.

De VS proberen het feit dat de grote IT-bedrijven van de wereld daar gevestigd zijn, in deze strijd te gelde te maken. Zij leveren immers het ongekende afluisterapparaat waarmee Washington probeert een ‘Totaal Informatiebewustzijn’ te verwerven. Zo tracht de VS de wereld in een toestand van spanning te houden. Militaire en inlichtingenactiviteiten zijn gericht op grote mensenconcentraties en daarbij worden zelfs gewelddaden tegen Amerikaanse en andere Westerse doelen geprovoceerd of geriskeerd. Dit maakt deel uit van het scenario om dan militair in te grijpen.

Aan het thuisfront wordt met een politiek van de angst steun voor deze politiek geworven. Zoals ooit over het Amerikaanse moordprogramma in Vietnam is geschreven, diende dat om mensen in een toestand van kinderlijke afhankelijkheid te brengen en hun angsten te projecteren op een vooraf geselecteerde vijand. Dit is vandaag de dag ook het geval met de Oorlog tegen de Terreur. En dan wordt er ook nog eens, zogenaamd om nepnieuws eruit te houden, door grote IT-bedrijven zoals Google met bijgestelde algoritmes voor gezorgd dat linkse websites niet meer zo makkelijk te voorschijn komen als men naar een onderwerp zoekt. De World Socialist Website, Global Research, en andere progressieve sites hebben zonder uitzondering forse dalingen in hun aantallen bezoekers moeten vaststellen. Facebook volgt de instructies vanuit de VS en Israël om ongewenste accounts te verwijderen, zonder meer op.

Waarom werken deze grote ondernemingen daaraan mee, en in het bijzonder met de twee genoemde regeringen? Dat wil ik in deze reeks, ter ondersteuning van een NEE in het referendum, duidelijk maken.

Kees van der Pijl

Voor een complete tekst met verwijzingen, zie Surveillance Capitalism and Crisis

Geen opmerkingen:

Een reactie posten